شاید استان گیلان را بیشتر با داشتن سفره‌های رنگارنگی که دارد بشناسند ؛ اما باید بدانید که در جای جای این استان سبز خوراکی ها و صنایع دستی بی نظیری به عنوان سوغاتی های گیلان وجود دارد که مسافران و گردشگران را برای خرید جذب می کند. از قدیم الایام ، سوغاتی دادن و سوغاتی گرفتن یکی از عادات قدیمی ایرانیان است و ریشه در فرهنگ آنها دارد. استان گیلان هم از این قاعده مستنثی نبوده و با داشتن خوشمزه ترین و متنوع ترین خوراکی ها و زیباترین صنایع دستی ، فرهنگ سوغات و سوغاتی را خاطر ما زنده نگه می دارد. برای خرید خوراکی ها و صنایع دستی کافیست پا به بازارهای سنتی و محلی شهرهای استان بگذارید و یکی از آنها را به عنوان سوغات گیلان به شهر خود ببرید. قسمتی از سوغاتی های گیلان همان مواردی هستند که شهر رشت را به عنوان شهر خلاق خوراک از دید یونسکو تبدیل کرده و به ثبت رسانده اند. همین موارد باعث شده است تا علاوه بر جاهای دیدنی گیلان ، این استان سبز جذابیت های دیگری هم داشته باشد و مسافران و علاقه مندان را جذب کند. برای آشنایی با سوغاتی های خوشمزه و رنگارنگ گیلان ، این مطلب از مجله چمدونم را تا انتها مطالعه کنید تا در سفرتان به هر کدام از شهرهای گیلان ، یکی را به عنوان سوغات به دوستان و یا عزیزان خود هدیه دهید.
زیتون پرورده و روغن زیتون رودبار
انواع و اقسام زیتون ها ، مهم ترین سوغات گیلان به حساب می آیند و در اقصی نقاط ایران و جهان نیز طرفدار دارند. شهر رودبار هم از شهرهای مهم استان است و به دلیل داشتن انواع زیتون و روغن آنها ، گردشگران را برای تهیه سوغات به سمت خود جذب می کند. در سراسر شهر رودبار، باغ‌های زیتون با درختان کوتاه، شاخه‌های باریک و برگ‌های ظریف خودنمایی می‌کنند و زیتون پرورده گیلان از انواع مخلفات پرطرفدار و خوشمزه گیلانی است که در کنار خوراک‌های محلی سرو می‌شود.
زیتون پرورده اصل گیلان که با مواد سنتی این خطه تهیه می‌شود، دارای طعم و مزه فوق‌العاده‌ای است که در هیچ جای ایران نظیر ندارد. زیتون پرورده سنتی در گیلان با ترکیب رب یا آب انار ترش محلی، گردوی ساییده شده، سیرخردشده، گلپر و چوچاق (یک سبزی معطر که فقط مخصوص گیلان است) درست می‌شود.
همانگونه که عنوان کردیم شهر رودبار در استان گیلان، بهشت زیتون و روغن زیتون اصل است و از قدیم این شهر با باغ های زیتون و کارخانه‌های روغن‌کشی از این میوه، به شهر زیتون ایران به شهرت رسیده است.
روغن زیتون از مهم‌ترین سوغات گیلان است که می‌توانید با خرید آن، عطر واقعی باغ‌های زیتون رودبار را به خانه خود ببرید و طعم و عطر غذاها را دوچندان کنید. روغن زیتون اصل رودبار با آن رنگ و طعم بی‌نظیری که دارد، در بیشتر بازارهای محلی گیلان و به ویژه در رودبار عرضه می‌شود.
برنج محلی گیلان
از هر چیزی که بگذریم از طعم و عطر و بوی برنج گیلانی نمی توانیم بگذریم . برنج گیلان از خوشمزه ترین برنج های ایران است و با طعم فوق العاده اش ، قابلیت تنها خوردن و بدون خورشت را هم دارد. همانگونه که می دانید برنج قوت اصلی مردمان شمال ایران است و جایگاه ویژه‌ای در سفره گیلانی‌ها دارد .
گیلان با کشتزارهای وسیع برنج، یکی از مهم‌ترین مراکز کشت انواع برنج محلی خوش عطر و بو به شمار می‌رود. به همین دلیل ،برنج گیلان انتخاب همیشگی گردشگران و مسافران این منطقه به حساب می آید. برنج دودی گیلان هم با عطر بی‌نظیر خود بسیار خوشمزه‌اند. این برنج، طی مراحلی که برنجکاران انجام می‌دهند، به برنج دودی تبدیل می‌شود. برنج‌های دودی، رنگ تیره‌تری نسبت به برنج‌های معمولی دارند و از دانه‌های آنها عطر خوشایند دود را به مشام می‌رسد. پس بعد از اتمام سفرتان حتما از بهترین و با کیفیت ترین برنج ایرانی که در گیلان کشت می شود تهیه کنید و به عنوان سوغات به شهرتان ببرید.
نان کشتا (نان خرفه)
از نان‌های سنتی گیلان می توان به نان کشتا با آن طعم بی نظیرش اشاره کرد. این نان محلی با پوره کدوحلوایی پخته شده، آرد برنج و گندم، تخم خرفه (شنبلیله) و شکر تهیه می‌شود. با شروع فصل پاییز و زمستان، این نان محلی خوشمزه نیز در گیلان توسط گیلانی ها پخته شده و به دلیل مقوی بودن بیشتر برای صبحانه سرو می گردد. برای پخت این نان، خمیر آن را بر روی گمج برعکس (ظرف سفالی سنتی گیلان) بر روی اجاق یا هیزم آت پهن می‌کنند و نان کم کم پف کرده و آماده می‌شود.
شما این نان را می توانید از شیرینی‌فروشی‌های رشت و دیگر شهرهای گیلان خریداری کنید و به عنوان سوغات خوشمزه به شهرتان ببرید.
ماهی سفید
ماهی سفید لذیذترین ماهی شمال ایران است و در بازارهای محلی گیلان به وفور یافت می‌شود. راسته ماهی‌فروشان بازار بزرگ رشت و همچنین بازارهای هفتگی شهرهای ساحلی استان گیلان، مکان مناسبی برای خرید ماهی سفید تازه صید شده از دریاست. پس اگر به خوراک ماهی آن هم ماهی سفید علاقه‌مندید، خرید ماهی سفید را به عنوان سوغات گیلان فراموش نکنید.
ماهی شور و ماهی دودی
ماهی شور هم از سوغات و خوشمزه های گیلانی است و بیشتر در کنار خورشت‌های محلی استفاده می‌شود. ماهی سفید را در گیلان در فصل صید با نمک فراوان و روناس (ماده مخصوص نمک‌سود کردن) شور می‌کنند و در دبه و یا خم قرار می‌دهد. بعد از چند ماه که ماهی با نمک حسابی مخلوط شده و به رنگ قرمز درآمد، برای استفاده خارج می‌کنند. ماهی شور سرخ شده در روغن در کنار غذاهای محلی، از قدیم مرسوم بوده و از سوغات گیلان نیز به حساب می آید.
ماهی دودی هم از دیگر خوراکی های خوش‌عطر و بو در گیلان است و دودی کردن آن، به منظور مزه‌‌دار کردن و نگهداری طولانی مدت ماهی انجام می‌شود. ماهی دودی به دلیل شور و خشک بودن مانند ماهی‌های دیگر کامل و زیاد خورده نمی‌شود، بلکه قطعه‌ای از آن را در روغن سرخ کرده و در کنار غذا مصرف می‌کنند. این ماهی ها از سوغات محبوب گیلان شناخته می شوند و طرفداران بسیاری هم دارند.
بافته های حصیری
حصیربافی از صنایع دستی و خانگی بسیار رایج و از مهم ترین سوغات گیلان است و در تمامی فروشگاه ها موجود در شهرهای گیلانی یافت می شود. حصیربافی از قدیم‌الایام در گیلان مخصوصا در شهرهای آن مانند بندرانزلی، خمام، گلشن، جفرود و روستاهای اطراف رونق داشته است. مواد اولیه ساخت حصیر، گیاهی به نام «لی» است که به صورت خورو در حاشیه مرداب‌ها و آبگیرها می‌روید. البته بافندگان حصیر از سه نوع گیاه دیگر به نام‌های سوب یا سوف، کلر و کولوش هم استفاده کرده و با هنر دستشان ، آثاری دیدنی و زیبایی خلق می کنند.
حصیر در اندازه و شکل‌های مختلف به صورت دایره، بیضی و مربع به صورت ساده و یا نقش و نگار دار بافته می‌شوند. انواع زنبیل، بادبزن، جارو، جَوَد یا جَبَد (آویز گلدان)، کلاه حصیری، سفره سنتی، انواع سبد، زیراندازهای حصیری، زیردیگی، جای‌نانی آبکش، کیف و مانند آن از بافته‌های حصیری هستند که با طرح و رنگهای زیبا در غرفه‌ها و مغازه‌های گیلان چشم هر گردشگری را به خود جلب می‌کنند. انواع حصیر را می‌توانید از بازارها و غرفه‌های صنایع دستی در شهرهای مختلف گیلان تهیه کنید.
چادر شب
چادرشب‌بافی یکی از هنرها و از سوغاتی های گیلان است و بافت آن بیشتر در شهرها و روستاهای شرق این استان رونق دارد. تجربیات و اطلاعات بافت و آماده‌سازی این هنر قدیمی، از نسلی به نسلی دیگر انتقال یافته و اشتغال به آن از ارکان اقتصادی مهم خانواده‌های گیلانی در شرق این استان محسوب می‌شود. مرکز عمده چادرشب بافی در شهر رودسر، به ویژه قاسم آباد است. این دست بافته که به زبان محلی به آن «چارشو» هم می‌گویند، از گذشته تا حال برای تهیه لباس مورد استفاده قرار می‌گرفته و امروزه نیز طرفداران بسیاری دارد. زنان شرق گیلان، برای ممانعت از نفوذ رطوبت به بدن، چادرشب یا چادرشال را به دور کمر خود می‌بندند. این هنر دست زیبا و اصیل زنان گیلانی را می‌توانید تهیه کنید و به عنوان سوغات گیلان به شهرتان ببرید.
لباس محلی گیلان
پوشاک گیلانی ها مانند دیگر مناطق ایران بر اساس سلیقه، نوع کار و معیشت و ارتباط مردمان این خطه با طبیعت شکل گرفته است. به همین دلیل لباس گیلانی‌ها بسیار زیبا، رنگارنگ و پر نقش و نگار هستند و حال و هوای بهشتی این استان سبز رنگ را به دیگران القا می کنند. لچک، روسری، سربند، پیراهن، جلیقه، کت، دامن، شلوار و چادر شب از قسمت‌های اصلی لباس محلی زنانه گیلان و بلوز روشن، جلیقه همراه با شلوار گشاد، شالِ کمر و کلاه نمدی از مهم‌ترین اجزای لباس محلی مردان گیلان است. البته این لباس در مناطق مختلف گیلان، تفاوت‌هایی نیز دارد. اما کلیت تمام لباس‌های محلی زنان در قسمت‌های مختلف گیلان از دامن شلیته و پرچین، جلیقه‌های پولک دوزی شده و روسری و سربند تشکیل شده است.
لباس‌های محلی گیلان بر اساس نوع منطقه در شرق، غرب و مرکز استان، با نام‌های لباس قاسم آبادی، تالشی و رسوخی نامیده می‌شوند.
رب انار
انارترش از ملزومات جداناشدنی خوراک‌ها و چاشنی‌های سفره گیلان است. در فصل پاییز، با به ثمر نشستن انارترش بر درختان، فصل تهیه رب آن نیز آغاز می‌شود و در فروشگاه ها نیز به عنوان سوغات به فروش می رشد.
رب انار محلی گیلان با عطر و طعم بکر و خالصش در بسیاری از غذاهای سنتی این منطقه مانند: کباب ترش، ترش آش، اناربیج، مرغ ترش، فسنجان، زیتون پرورده و … کاربرد اساسی دارد. خورشت‌هایی که با رب انار ترش محلی گیلان طبخ می‌شود اصلا قابل مقایسه با رب‌های دیگر نیست. طعم غذا با این رب‌ها لذیذ، اصیل و به یادماندنی است. اگر تصمیم گرفتید این چاشنی بی نظیر را به عنوان سوغات تهیه کنید پیشنهاد می کنیم به بازارهای محلی شهری و روستایی گیلان مراجعه کنید.
چای محلی لاهیجان
چای محلی لاهیجان از سوغاتی‌های خوش عطر و بویی است که آرامش کشتزارهای چای را هر زمان که یک فنجان تازه دم در دست داشته باشید برای شما تداعی می‌کند. شهر لاهیجان در استان گیلان به شهرچای معروف است و یکی از نمادهای این شهر چای است و جالب اینکه موزه تخصصی تاریخ چای ایران نیز در لاهیجان قرار دارد.
چای سرگل ممتاز بهاره لاهیجان معروف‌ترین و محبوب‌ترین نوع چای است که طعم و عطرش با چای‌های تابستانه و پاییزه تقاوت دارد. این چای محلی خوش آب و رنگ با عطر سرمست‌کننده‌اش یکی از بهترین سوغاتی‌هایی است که می‌توانید برای دیگران هدیه ببرید. البته پیشنهاد می کنیم از این نوشیدنی دلچسب و گوارا برای خودتان هم تهیه کنید.
حلوای ضیابری
حلوای ضیابر از خوشمزه ترین سوغات گیلان است و بیشتر برای پذیرایی میهمانان استفاده می شود. این شیرینی سنتی از گذشته تا حال توسط زنان به صورت دست‌جمعی پخته می‌شود. ضیابر به صورت هفت لایه خمیری نازک است که در وسط آن مخلوط معطری از دانه‌های خردشده هل، جوزهندی، آرد بوداده شده، مغزگردو، زنجبیل، دارچین گذاشته می‌شود. این شیرینی چنان معروف و محبوب است که هرساله جشنواره‌ای نیز برای آن برگزار می‌شود. بهترین این شیرینی را می توانید از صومعه سرا تهیه کنید و به عنوان سوغات به شهر خود ببرید.
کلوچه فومن
کلوچه فومن از مهم‌ترین و محبوب‌ترین سوغات گیلان است و همانگونه که از نامش پیداست ، در فومن گیلان به وفور یافت می شود. کلوچه فومن به نوعی نوستالژی گیلانی‌ها محسوب می‌شود و به دلیل مزه عالی ، حسابی طرفدار دارد. این کلوچه در لایه میانی خود مغز گردوی ساییده شده، جوز هندی، دارچین، هل، شکر و روغن حیوانی دارد. نقش و نگار این کلوچه را با مهر بزرگ منقوش روی آن حک می‌کنند و آن را درون کوره می‌پزند.
همانگونه که می دانید کلوچه فومن نماد شهر فومن در گیلان نیز محسوب می شود و بیشتر شیرینی فروشی های این شهر بیش از ۵۰ سال سابقه پخت این کلوچه خوشمزه را دارند.
شیرینی کویی کاکا
کویی کاکا نوعی شیرینی خوشمزه و خوش‌رنگ و بو گیلان است و ماده اصلی آن را کدوم حلوایی تشکیل می دهد. این شیرینی خوشمزه که ترکیبات اصلی آن، آرد برنج، پوره کدوحلوایی پخته شده، مغز گردوی چرخ شده، تخم مرغ، شکر، شیر، گلاب، هل و دارچین است به صورت دایره‌ای در روغن داغ سرخ می‌شود.در اکثر فضاهای توریستی گیلان مانند بازارچه موزه میراث روستایی، بازارچه ماسوله، شیرینی‌پزی‌های سنتی و غرفه‌های فروش شیرینی‌های محلی به عنوان سوغات گیلان قابل خریداری است. اگر به گیلان سفر کردید حتما طعم و مزه این شیرینی سنتی را بچشید و آن را به عنوان سوغات خریداری کنید.
نان لاکو (نان برنجی)
نان لاکو یا برنجی از خوشمزه‌ترین نان‌ها و سوغاتی های گیلان است و در بازارهای محلی این استان به فروش می‌رسد. برای تهیه نان برنجی‌های نرم آنها را پس از پخت، داغ داغ روی هم می‌چینند و لابه‌لای آنها با کمی آب مرطوب کرده و در پارچه‌ای می‌پوشانند. برای تهیه نان لاکوی خشک نیز، نان را پس از پخت، لوله کرده و اجازه می‌دهند در هوای آزاد، خشک و برشته شود. نان لاکو بسیار نازک است و ماه‌ها در جای خشک، سالم و قابل استفاده باقی می‌ماند. این نان از آرد برنج و گندم، روغن و دیگر افزودی‌ها تهیه می‌شود.
ظروف سفالین
سفالگری در گیلان به دلیل فراهم بودن بستر مناسب، از گذشته تا حال ساخته شده و ظورف سفال مصارف بسیار فراوانی داشته است.گمج و نوخون، نمک یار، تنگ آب، نِرخه ، کوزه، کاسه، مجسمه، جاشمعدانی، قوری، بشقاب، پایه آباژور، انواع ظروف پذیرایی و امثال آن از تولیدات سفالی در گیلان است که به رنگهای آبی، آبی فیروزه‌ای، لاجوردی و سبز در بازار دیده می‌شود. در گیلان، کارگاه‌ها و مراکز فروش صنایع سفالی فراوان است و مراکز اصلی سفالگری گیلان در شهرهایی مانند سیاهکل، آستانه، لنگروه، فومن، تالش و جود دارند. گمج از محبوب ترین سوغاتی های گیلان است و بسیار هم طرفدار دارد. اکثر خانم ها از گمج برای پخت انواع خورشت و غذاهای محلی استفاده می کنند. پخت غذاهای محلی گیلان مانند قیمه، فسنجان، باقلاقاتق، اناربیج، سیرقلیه و … که در گمج عطر و طعمی بی‌نظیر پیدا می‌کند. پس اگر به گیلان سفر کردید، ظروف سفالین آن، به خصوص گمج را در لیست خرید سوغاتی‌هایتان فراموش نکنید.
ثبت ديدگاه